Katholicisme en protestantisme
De oorspronkelijke betekenis van katholicisme gaat terug naar de vroege groep van volgelingen van Jezus van Nazareth, die ook Christus (gezalfde) wordt genoemd. Het Griekse woord katholikos betekent algemeen of universeel. De christenen vormden toen nog met elkaar een eenheid. De organisatie werd geleid door de zogenaamde patriarchen, de bisschoppen van vijf belangrijke steden in het Romeinse rijk. De eerste patriarch van Rome was Petrus, de eerste paus. Hij wierp zich op als de centrale leider. De overige patriarchen accepteerden dat niet en stichtten hun eigen kerkorganisaties, die uitgegroeid zijn tot de Oosters-orthodoxe kerken. In het tegenwoordige spraakgebruik wordt met het woord katholiek meestal de rooms-katholieke kerk onder leiding van de paus bedoeld.
In West-Europa bleef de katholieke kerk de enige christelijke kerk tijdens de Romeinse Tijd en de Middeleeuwen. Die kerk kreeg steeds meer macht en rijkdom. De bisschoppen waren niet alleen kerkbestuurders, maar regeerden ook over hun bisdommen als vorsten. De abten van de kloosters waren niet alleen oversten van de monniken, maar ook grootgrondbezitters. Die rijkdom heeft prachtige kunst opgeleverd, maar lokte ook mensen met minder goede bedoelingen. De oorspronkelijke christelijke idealen van eenvoud en naastenliefde kwamen in het gedrang en daarnaast was het opleidingsniveau van priesters en bisschoppen vaak uiterst laag. Daardoor werden de gelovigen steeds meer misleid en uitgebuit.
Tegen de groeiende misstanden in de rooms-katholieke kerk kwam toenemend verzet, dat in de zestiende eeuw uitmondde in de Reformatie, de grote kerkhervorming. Vooral Luther en Calvijn kregen veel aanhangers. Zij wilden de prediking van Christus, zoals opgeschreven in de Bijbel, centraal stellen en het organisatiebouwwerk van de kerk van Rome met zijn macht over de gelovigen afbreken. Ze protesteerden tegen godsdienstige onvrijheid. Hieruit is de naam ´protestant´ ontstaan. Ze wilden dat elke gelovige zelf beslissingsvrijheid zou krijgen om de bijbel op zijn eigen manier te interpreteren. Een gevolg hiervan is geweest dat er veel verschillende protestantse kerken zijn ontstaan. De grootste protestantse kerkorganisatie van Nederland is de PKN (Protestantse Kerk in Nederland). Hierin werken belangrijke groepen van calvinisten en lutheranen samen.